Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sàuvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753
Rapounchoun(-de-Charmeil)
Phyteuma charmelii
Campanulaceae
Noms en français : Raiponce de Charmeil, Herbe d'amour.
Descripcioun :Poulit rapounchoun que trachis en pichòti mato dins li paret, li roucas e roucaio de montagno. Pendoulo souvènt en fin de sesoun. I'a dos meno de fueio : li d'en bas emé un pecou, soun proun larjo emé un bord denta alor qu'aquéli de la cambo soun en long, pu primo e un pau en lanço.
Usanço :Dèu èstre manjadisso coume lis àutri rapounchoun e bessai vertuouso, pamens avèn ges d'entresigne segur.
Port : Erbo
Taio : 5 à 40 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Phyteuma
Famiho : Campanulaceae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 3 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 800 à 2300 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Paret
- Roucas
- Baus
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Ouèst-Éuropenco
Ref. sc. : Phyteuma charmelii Vill., 1785